Przygotowanie sadzeniaków

Wczesną wiosną, gdy natura budzi się do życia, należy starannie przesortować sadzeniaki. Trzeba przede wszystkim pozbyć się tych z objawami chorób czy zgnilizny. Ważne jest również podzielenie bulw na dwie frakcje o odpowiednich rozmiarach (3-4,5 cm i 4,5-6 cm), co pozwoli na uzyskanie równomiernych wschodów. 
 Odpowiednia temperatura przechowywania sadzeniaków (między 2 a 4 stopnie Celsjusza), jest istotna dla zachowania ich wartości plonotwórczej. Bulwy przechowywane w zbyt ciepłych warunkach mogą przynieść niekorzystne efekty, takie jak szybsze starzenie się roślin czy niższa liczba pędów. Częstym błędem jest trzymanie sadzeniaków w zamkniętych workach typu Big Bag przez kilka tygodni po ich otrzymaniu od dostawcy. Worki te są świetne do transportu, ale jako przechowalnia? Zupełnie nie. Bulwy nie powinny znajdować się zbyt ciasno obok siebie.

Zaprawianie sadzeniaków

W chłodne i wilgotne wiosny sadzeniaki mogą stać się ofiarą rizoktoniozy, która powoduje nierównomierne wschody. Aby temu zapobiec, warto chemicznie zaprawiać sadzeniaki wiosną, najlepiej przed pobudzaniem, aby nie zahamować rozwoju kiełków. Pamiętajmy, że nawet zdrowo wyglądające sadzeniaki mogą zostać zainfekowane przez glebę.

Podkiełkowanie sadzeniaków 

Proces podkiełkowania umożliwia szybszy rozwój roślin. Co więcej, odpowiednio podkiełkowane sadzeniaki rozwijają lepszy system korzeniowy, co sprzyja efektywniejszemu pobieraniu wody i składników mineralnych z gleby.

Proces podkiełkowania należy rozpocząć około 6 tygodni przed planowanym sadzeniem, dostosowując czas trwania w zależności od odmiany ziemniaków i warunków klimatycznych. Przez pierwszych 10 dni pozostawiamy bulwy w temperaturze 8-12ºC w ciemności do pobudzenia. Po wytworzeniu przez bulwy kiełków o długości 3-5 mm należy rozpocząć oświetlanie. Niezbędne warunki do prawidłowego podkiełkowania to: światło (dzienne lub sztuczne świetlówki) przez 10-12 godzin na dobę, temperatura -12-15 stopni C. oraz wilgotność powietrza (80-85%), ponieważ zapobiega ona wysychaniu bulw.  

Idealne jest podkiełkowanie w skrzynkach ażurowych, które zapewniają odpowiednią wentylację i przestrzeń dla bulw. Prawidłowo wykształcone kiełki mają długość od 1,5 do 2 cm, o kształcie i barwie charakterystycznej dla danej odmiany.

Pobudzenie sadzeniaków

Przygotowanie ziemniaków jest zadaniem, które można łatwo  zrealizować również przez pobudzenie. To szybsza i mniej pracochłonna alternatywa w porównaniu do podkiełkowania. Proces rozpoczyna się 2-3 tygodnie przed planowanym sadzeniem. Następnie bulwy należy wysortować i rozdzielić, a potem umieścić w workach raszlowych lub złożyć w warstwie 30-50 cm w pomieszczeniu.

Podczas tego procesu nie potrzeba światła. W ciągu 2-3 tygodni, przy temperaturze dziennych 10-12 stopni C., bulwy wytworzą białe kiełki o długości 0,5 cm. Pobudzenie sadzeniaków znacznie przyspiesza wschody, nawet o 3-7 dni i zwiększa plon o 2-4 t/ha w porównaniu do niepobudzonych sadzeniaków.

Sadzenie- kiedy i jak głęboko?

Sadzenie powinno odbywać się w zależności od temperatury gleby na głębokości 10 cm. Najlepiej podkiełkowane sadzeniaki sadzić, gdy temperatura osiągnie 6-8°C, natomiast odmiany wczesne można sadzić już przy 5-6°C. Optymalnym okresem na to jest zazwyczaj druga i trzecia dekada kwietnia, kiedy gleba jest już odpowiednio nagrzana. Należy unikać sadzenia zbyt rzadko lub zbyt dużymi bulwami. Może to prowadzić do niejednolitych wschodów oraz rosnącego ryzyka gnicia bulw. Co do szerokości międzyrzędzi, najczęściej stosowana są odległość 75 cm. Takie rozwiązanie przyczynia się do zwiększenia wydajności pracy, zmniejszenia zużycia energii oraz ograniczenia uszkodzeń bulw.

Głębokość sadzenia ma istotny wpływ przede wszystkim na jakość plonu. Zbyt głębokie sadzenie może opóźnić wschody nawet o 6-8 dni. Optymalna głębokość powinna wynosić około 2 cm więcej niż poprzeczna średnica bulwy. Dla sadzeniaków małych (3,0-4,0 cm) powinna to być głębokość 5-6 cm, dla średnich (4,0-5,0 cm) – 6-7 cm, a dla dużych (5,0-6,0 cm) – 7-8 cm. Niezbędne jest również odpowiednie obsypywanie bulw. Wysokość obsypywania to 6-8 cm gleby nad sadzeniakiem. Chroni to rośliny szczególnie przed nocnymi przymrozkami.

Nawożenie

Nawożenie jest niezwykle ważnym elementem przy pielęgnacji sadzeniaków. Zaleca się używanie zbilansowanych nawozów, ponieważ sam obornik może nie sprostać pełnym potrzebom roślin:

• Azot: przyspiesza wzrost bulw i podnosi zawartość białka, ale jego nadmiar prowadzi do szybkiego wzrostu kosztem jakości.  
• Fosfor: zapobiega niskiej liczbie zawiązanych bulw.
• Potas: reguluje przyswajanie azotanów, produkcję cukrów i witamin, wpływając na zawartość skrobi w bulwach oraz ich odporność na uszkodzenia.

Produkcja sadzeniaków to proces wymagający staranności i odpowiednich działań na każdym etapie. Od przygotowania bulw, przez ich podkiełkowanie, aż po właściwe nawożenie – każdy szczegół ma znaczenie dla uzyskania wysokiej jakości plonów.