Dobór odpowiedniej odmiany ziemniaków w zależności od ich przeznaczenia

Polska plasuje się na czołowej pozycji w światowym rankingu pod względem powierzchni upraw ziemniaków. Kierunków ich wykorzystania znamy wiele. Ziemniaki w naszym kraju nadal stanowią podstawowy składnik obiadów oraz w dalszym ciągu stosowane są w żywieniu zwierząt gospodarskich. Wykorzystywane są również wielokierunkowo przez przemysł przetwórczy – skrobiowy, spirytusowy, kosmetyczny, farmaceutyczny, papierniczy. Ważne jest, aby podkreślić, że istnieje wiele odmian ziemniaków, różniących się nie tylko wyglądem bulw, przeznaczeniem, ale nawet barwą miąższu.

Sytuacja na rynku ziemniaka
Tegoroczna sytuacja na rynku ziemniaków zaskoczyła wszystkich producentów. Wegetacja w 2017 roku przebiegała w warunkach skrajnie niekorzystnych. Zimna i wilgotna wiosna, następnie obfite opady deszczu i związane z tym problemy (silne porażenie chorobami grzybowymi, brak możliwości wykonania zabiegów, niższa zawartość skrobi, problemy z wykopkami, itd.) dały się we znaki krajowym producentom. Co więcej, niekorzystne warunki w wielu miejscach wpłynęły na słabą jakość plonu, a jednocześnie wywołały dużą podaż ziemniaków jesienią, co z kolei było powodem niskich cen i nawet stosunkowo wysokie plony nie zapewniły opłacalności produkcji. W chwili obecnej sytuacja nie ulega poprawie. Sprowadzany z zagranicy ziemniak jadalny nie pozwala na uzyskanie wyższych cen przez część krajowych producentów.

Jakość ma znaczenie
Zadajemy sobie pytanie, dlaczego sprowadza się ziemniaki skoro w kraju mamy ich tak dużo? Problem jest złożony, jednak na pierwszy plan wysuwa się corocznie jeden czynnik – jakość. Konkurowanie z wysoką jakością ziemniaków produkowanych w Niemczech, Holandii czy też Francji staje się coraz trudniejsze a przy globalizacji rynku i produkcji sytuacja nie będzie stawała się łatwiejsza. Ciągle istnieje błędne przekonanie, że dużo znaczy dobrze. Nic bardziej mylnego. Silny nacisk na wysoką jakość ze strony odbiorców (konsument detaliczny, sieci handlowe) wyklucza z obrotu dużą część krajowej produkcji ziemniaka jadalnego.

Co należy zrobić aby produkcja ziemniaka była bardziej opłacalna?
Pierwszym krokiem z pewnością jest właściwy dobór odmiany pod kątem określonego odbiorcy (segmentu rynku). Na jakie cechy należy zwrócić uwagę planując produkcję ziemniaków jadalnych? Wszyscy odpowiedzą – smak, co bez wątpienia jest prawdą, ale przy założeniu, że smak jest kwestią gustu należy wziąć pod uwagę także inne czynniki.

ziemniaki do mycia i pakowania
Ziemniaki produkowane z przeznaczeniem na mycie i pakowanie powinny wyróżniać się:
• gładką skórką,
• płytkimi oczkami,
• regularnym kształtem bulw.
Do tego segmentu rynku zaliczają się m.in.: Lilly, Toscana, Queen Anne. Wszystkie spełniają najwyższe wymagania zarówno producentów, jak i odbiorców.

ziemniaki do przetwórstwa
Producenci ziemniaków dla przetwórstwa poszukują odmian o nieco innych parametrach. W tym przypadku ważna jest podwyższona zawartość skrobi 15-18% oraz stabilne parametry przetwórcze przy jednoczesnym zachowaniu wysokich walorów smakowych; często bowiem część tej produkcji trafia na lokalne rynki ziemniaka jadalnego.
Tutaj należy zwrócić uwagę na takie odmiany jak: Amanda, Belmonda, Miranda.

ziemniaki o czerwonej skórce
W ostatnich latach znacząco wzrasta zainteresowanie ziemniakami o czerwonej skórce. W tym przypadku z całą pewnością cechy zewnętrzne stanowią podstawowy wyróżnik. Warto jednak pamiętać, że wiele odmian ma przeznaczenie wyłącznie przemysłowe i dlatego gwarantem uniknięcia przykrej niespodzianki jest zakup materiału kwalifikowanego (taka zasada powinna dotyczyć wszystkich odmian).
Red Lady i Labella to bardzo dobre odmiany jadalne o czerwonej skórce; doskonale uzupełniają się w zakresie wymagań glebowych przy fantastycznych walorach smakowych.

Podstawowe cechy odmian wymienionych powyżej:
• Lilly – wczesna, gładka żółta skórka i żółty miąższ, regularne okrągło-owalne bulwy, bardzo wysoki plon handlowy, podwyższona odporność na parcha ziemniaka. • Toscana – średnio-wczesna, gładka żółta skórka i żółty miąższ, zaliczana do klasy premium, wyjątkowo odporna na wysoką temperaturę w czasie wegetacji.

• Queen Anne – wczesna, gładka jasnożółta skórka, żółty miąższ, bardzo wysoki plon handlowy, podwyższona odporność na parcha.

• Amanda – średnio-wczesna, zaw. skrobi 17-18%, skórka i miąższ jasne, duża odporność na uszkodzenia mechaniczne, doskonale się przechowuje, typ kulinarny C.

• Belmonda – średnio-wczesna, zaw. skrobi 15-16%, skórka i miąższ żółte, bardzo wysoki plon handlowy, fantastyczne walory smakowe.

• Miranda – wczesna, zaw. skrobi 15,5%, skórka i miąższ jasnożółte, doskonała do produkcji frytek, bulwy owalne o płytkich oczkach, szybko tworzy wysokiej jakości plon handlowy

• Red Lady – średnio-wczesna, skórka czerwona, miąższ żółty, doskonały smak, bardzo niskie wymagania glebowe.

• Labella – średnio-wczesna, skórka intensywnie czerwona, bardzo gładka, miąższ żółty, bardzo duży plon o wysokiej jakości handlowej.

Podsumowując, producenci ziemniaka decydując się na zakup konkretnej jego odmiany powinni zdawać sobie sprawę z cech ją wyróżniających. Również znajomość preferencji danej odmiany co do stanowiska oraz sposobu uprawy może w sposób istotny wpłynąć na przyszły zysk ekonomiczny prowadzonej produkcji.
Artykuł powstał we współpracy z www.portalwysokichplonow.pl